ارزش شب قدر + زمان دقیق شب قدر

ارزش شب قدر، به عنوان یکی از پرفضیلت‌ترین شب‌های ماه رمضان، وصف‌ناپذیر است. شبی که هنگام نزول رحمت الهی و آمرزش گناهان شناخته می‌شود. شب قدر یکی از پررمزورازترین شب‎‌هایی می‌باشد که زبان از توصیف آن قاصر و عقل در فهم آن متحیر و مبهوت است.

ارزش شب قدر، در اکثر آیات قرآن کریم و احادیث امامان به خوبی بیان شده و مسلمانان در این شب پرفضیلت با الگوگیری از ائمه معصوم (ص) به انجام آیین این شب می‌پردازند. شبی که برکت آن برابر هزار شب است و عبادت در این شب، پراجرتر از هر زمان دیگری است.

شب لیلة‌القدر از عظمت والایی برخوردار است. تمامی مسلمانان این شب را عزیز شمرده و با آگاهی از برکات این شب ارزشمند، از فضایل معنوی آن بهرمند می‌شوند. اکنون با رسانه مستقل بیلبیلک همراه شوید تا شما را با زمان دقیق شب قدر و ارزش‌ و معنویات این شب پرفضیلت بیشتر آشنا کنیم.

اهمیت و ارزش شب قدر در آیات

در قرآن کریم، آیات بسیاری در مورد ارزش شب قدر آمده است؛ اما سوره‌ای که فقط به اهمیت شب قدر اختصاص یافته، «سوره قدر» نام دارد که به توصیف دقیق این شب می‌پردازد. در این سوره فضیلت شب قدر به اندازه هزار ماه ذکر شده است. آیات یکم تا ششم سوره دخان نیز به اهمیت رخدادهای شب قدر مربوط می‌شود.

امام باقر در توضیح آیه چهار سوره دخان میفرمایند: «هر ساله در این شب تقدیر سال آینده هر انسان نوشته میشود.» بر همین اساس،در برخی از روایات، شب قدر، به عنوان ابتدای سال دانسته شده است.

علت ارزش شب قدر

ارزش شب قدر با هیچ شبی قابل قیاس نیست و اعتبار والایی نزد کردگار دارد؛ به گونه‌ای که آن را لیلة‌المبارکه نامیده و در سوره قدر به تکریم آن پرداخته است.

دیدگاه‌های مختلفی در مورد ارزش شب قدر بیان شده که هرکدام در جایگاه خود، دلیلی بر اهمیت و ارزش این شب به شمار می‌روند. در شب قدر فرشتگان الهی به زمین فرستاده می‌شوند و زمین شاهد نورانیت و معنویت خاصی خواهد بود.

برخی نیز معتقدند که عبادات و اعمال بندگان در شب قدر ارزش هزار برابری پیدا می‌کند و اگر فردی، در این شب کار نیکی انجام دهد، هزار برابر آن ثبت می‌شود. یکی از مهم‌ترین دیدگاه‌ها درباره اهمیت این شب، تعیین مقدرات تمامی بندگان در شب قدر است. در واقع تمامی اموری که بندگان خدا تا سال بعد انجام خواهند داد، در این شب تعیین و مقدر می‌شود.

ضربت خوردن و شهادت امام علی (ع)، در این شب‌ها نیز به اهمیت و ارزش شب قدر نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام، با آیین‌های شب قدر همراه شده است.

زمان دقیق شب قدر در سال 1401

شب قدر، شبی است که یکی از پراهمیت‌ترین شب‌های ماه رمضان محسوب می‌شود و تمامی مسلمانان در این شب، بین اذان مغرب تا اذان صبح، در مراسم‌های شب زنده‌داری وخواندن دعا شرکت می‌کنند.

زمان دقیق شب قدر، در تقویم شمسی و قمری به سه شب اشاره دارد که این شب‌ها در سال 1401 شمسی این‌گونه هستند:

شب اول قدر روز پنجشنبه 1 اردیبهشت سال 1401 مصادف با 19 ماه رمضان 1443 قمری

شب دوم قدر روز شنبه 3 اردیبهشت سال 1401 مصادف با 21 ماه رمضان 1443 قمری

شب سوم قدر روز دوشنبه 5 اردیبهشت 1401 مصادف با 23 ماه رمضان 1443 قمری

این شب‌ها، مصادف با ضربت خوردن حضرت علی (ع)، امام اول شیعیان و شهادت آن حضرت هستند. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «هر‌کس شب قدر را بیدار بماند، گناهانش آمرزیده می‌شود؛ حتی اگر تعداد آن‌ها به تعداد ستارگان آسمان و به سنگینی کوه‌ها باشد.» این حدیث گواهی است بر فضیلت و ارزش شب قدر.

ارزش شب قدر در میان اهل سنت

شب قدر، علاوه‌بر اینکه در میان شیعیان از ادبیات فکری ویژه‌ای برخوردار است، در میان فرقه‌های دیگر اسلامی نیز در جایگاه خاصی قرار دارد.

شیعه و اهل سنت اگرچه در درک اهمیت و ارزش شب قدر با یکدیگر همفکر و همسو هستند؛ اما در موضوعات و مناسک این شب با هم اختلاف نظر دارند. سرچشمه این اتفاق نظرها، آیات قرآن کریم و منشا اختلاف نظرها، نوع تفسیر این آیات است که در احادیث هر دو فرقه به چشم می‌خورد.

در اینجا، در مورد سه وجه از موارد مرتبط با اهمیت و ارزش شب قدر که بر اساس کتب روایی و تفسیری اهل سنت بیان شده، صحبت خواهیم کرد.

زمان دقیق شب قدر

شب قدر، در روایات شیعی، از دهه سوم ماه مبارک رمضان شروع می‌شود و به دلیل وجود روایات معتبر از معصومین، تردید در این مسئله جایز نیست. البته به قاطعیت می‌توان گفت که از دیدگاه شیعه، شب قدر در ایام ماه مبارک رمضان قرار دارد.

در آثار روایی و تفسیری اهل سنت، در خصوص اینکه شب قدر خارج از ماه رمضان است یا نه و جایگاه این شب در ماه رمضان تردید وجود دارد. دسته‌ای از روایات، همچون روایت مشهور ابوحنیفه در شرح «شرح‌الازهار»، بر این مسئله تاکید دارد که شب قدر، قطعا در این دهه نیست؛ بلکه در تمامی شب‌های سال، پنهان است.

روایات مشابه همچون روایت «عبدالله‌بن‌مسعود»، با این مضمون که «تنها کسی می‌تواند شب قدر را درک کند که تمام شب‌های سال را شب زنده‌داری کرده باشد؛» بر این موضوع تاکید دارد که شب قدر در تمامی شب‌های سال پنهان است. راویان دیگری از اهل سنت مانند «ماوردی» و نیز در روایتی از عبدالله بن عمر، از رسول خدا (ص) ذکر شده که می‌فرمایند: «شب قدر را در دهه پایانی ماه رمضان بجویید.»

اگر‌چه با وجود روایاتی که شب قدر را به ماه رمضان و دهه سوم این ماه اختصاص می‌دهند، روایات مبنی بر پنهان بودن این شب، در مجموع شب‌های سال، تضعیف می‌شود؛ اما باز هم بر سر تعیین زمان واقعی شب قدر، در میان شب‌های دهه سوم ماه رمضان، اختلاف بین راویان و مفسران اهل تسنن وجود دارد.

در میان روایات اهل تسنن، روایانی اعتقاد بر این مسئله دارند که شب قدر در دهه سوم ماه رمضان قرار دارد و این شب ها را به شب‌های بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و هفتم اختصاص داده‌اند.

بیشتر تاکید منابع سنی بر شب بیست و سوم ماه رمضان است؛ ولی در عمل، امروزه به استناد روایات مربوط به شب بیست و هفتم، این احتمال قوی‌تر شناخته می‌شود و اعمال ویژه شب قدر در میان اهل سنت، به طور خاص در این شب صورت می‌گیرد. البته اهمیت و ارزش شب قدر، در روز بیست و یکم و بیست و سوم نیز در میان اهل سنت پایدار است.

ظرف زمانی و مکانی شب قدر

یکی دیگر از مباحث مهم مربوط به اهمیت و ارزش شب قدر، زمان و مکان شب قدر است که در میان اهل سنت نیز مورد بحث و تردید قرار می‌گیرد.

پاره‌ای از روایات و منابع اهل سنت، حاکی از این مسئله است که شب قدر اختصاص به دوره و زمان پیامبر داشته و اکنون هیچ شبی در رده ارزش شب قدر وجود ندارد؛ به بیان دیگر این شب مخصوص زمان و مکان خاصی بوده است. در دیگر روایات اهل سنت این دیدگاه وجود دارد که شب قدر مخصوص امت پیامبر است و قبل از پیامبر معنایی نداشت.

به طور کلی، با توجه به روایات و مستندات و از دیدگاه شیعه، شب قدر اختصاص به قبل پیامبر دارد و بعد از آن نیز تا به امروز ادامه داشته است.

ارزش شب قدر، به عنوان شب عبادت مسلمانان جهان، بسیار بلند مرتبه است. شبی که مناسک آن احیا،  نماز، غسل و روزه داری و حاصل آن، آمرزش گناهان و قلبی پرنور از جانب خداوند است. شبی که خدا درهای بی‌شمار رحمت خود را، به روی بندگانش گشوده و قرآن را بر پیامبر نازل کرده تا هدایتگر مسلمانان باشد. بی‌تردید در این شب سرنوشت‌ساز، هر چه از خداوند بخواهیم به ما می‌بخشد؛ زیرا فرشتگان در شب قدر، با دستانی پر، کنار مسلمانان حاضر می‌شوند و نظاره‌گر عبادات بنده، در مقابل پروردگار هستند.

نزول قرآن در شب قدر

به استناد از سه آیه شریف، از قرآن کریم، (آیه اول سوره قدر و آیه دوم سوره دخان و همچنین آیه صد و هشتاد و پنج سوره بقره) مفسران شیعه و اهل سنت معتقدند که قرآن در شب قدر نازل شده است. بدون تردید این سه آیه در کنار هم، نشانگر قطعی بودن این مسئله هستند.

اختلاف نظر ناشی از این موضوع از آنجایی نشات می‌گیرد که مفسران اهل سنت معتقدند که ظرف مکانی نزول قرآن در قلب پیامبر اکرم نبوده و در آسمان‌ها قرار داشت.

ارزش شب قدر؛ برابر با هزار ماه

در این سری از مقالات مناسبت بیلبلیک دریافتیم که اهمیت و ارزش شب قدر، امری انکار‌نا‌پذیر است. شبی که در آن درهای رحمت الهی بر روی مسلمانان باز می‌شود و یکی از مهم‌ترین شب‌های تاریخ زندگی انسان به شمار می‌رود.

به یقین نباید از فضیلت و ارزش شب قدر غفلت و به راحتی از این شب پربرکت گذر کرد؛ بلکه باید با آگاهی و آمادگی کافی، به سراغ مناسک و عبادت‌های مخصوص این شب عزیز رفت و به رازو نیاز، شب زنده‌داری و عبادت با خداوند متعال پرداخت؛ زیرا ارزش این شب، به دعا و عبادت در آن است. نزول قرآن کریم در شب قدر به اهمیت و ارزش این شب عزیز افزوده و همچنین ضربت خوردن حضرت علی(ع) سبب ماندگاری ارزش این شب در دل ها شده و تمامی مسلمانان به احترام و عظمت این شب عبادت و طلب مغفرت می‌کنند. اگر در رابطه با اعمال مشترک و مخصوص شب‌های قدر سوالی دارید، به دیگر مقالات ما سری بزنید.